علت سردرد در خواب یا بعد از خواب (سردردهای صبحگاهی)
سردرد در هنگام خواب می‌تواند باعث کاهش کیفیت یک خواب خوب باشد. خواب خوب معادل سالم بودن است و فرد را قادر می‌سازد تا در طول روز فعالیت‌های خود را انجام دهد. سر درد ممکن است به دلایل متعددی از جمله استرس زیاد ایجاد شود. اولین مرحله، شناسایی علت سر درد و اجتناب از آن است. اگر پس از دوری از شرایط استرس‌آور هنوز به سر درد مبتلا بودید باید جهت معاینه به یک پزشک مراجعه کنید. اگر شما به یک سر درد شدید و ناتوان‌کننده در هنگام شب مبتلا شدید که علائمی نداشت ممکن است به سردردهای شبانه دچار شده باشید. جای تعجب ندارد اگر شما تا کنون چیزی در مورد این نوع از سر درد نشنیده باشید به دلیل این که این نوع از سر درد بسیار نادر است.
فهرست مطالب
علت ابتلا به سر درد در خواب
تحقیقات برای ارتباط آناتومیک، بیوشیمیایی و الکتروفیزیولوژیکی بین مؤلفه سردرد و خواب در حال انجام است. تصور بر این است که ساختار قسمت تحتانی مغز، ساقه مغز نقش مهمی در ایجاد سر درد و خواب طبیعی دارند. مشکلات متعددی مرتبط با خواب و اختلالات عصبی وجود دارد که می‌تواند شدت سر درد را افزایش دهند و همچنین باعث ایجاد سردرد عصبی شود.
آپنه خواب
این یک دلیل شایع ایجادکننده درد بوده که در زمانی به وجود می‌آید که الگوهای تنفسی در هنگام خواب دچار اختلال می‌شوند. آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب) باعث افزایش سردرد در هنگام بیدار شدن از خواب (سر درد بعد از خواب) می‌شود. آپنه خواب در افراد چاق بسیار شایع است.
هیپوگلیسمی
این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که گلوکز (شکر) در خون به کمتر از حد نرمال می‌رسد. هیپوگلیسمی باعث ابتلا به سر درد در خواب شده که با تعریق‌های شبانه همراه است. شما می‌توانید هیپوگلیسمی را با خوردن وعده‌های غذایی کوچک قبل از خواب از بین ببرید.
تنش و استرس
برخی از افراد پس از گذراندن یک روز پراسترس در هنگام خواب دچار سر درد می‌شوند. زمانی که شما در تمام روز بدون وقفه و استراحت به بدن در تلاش و تکاپو هستید، ممکن است به سردردهای تنشی دچار شوید. استرس شکلی از نگرانی و خستگی است که می‌تواند به دلیل بی‌خوابی ایجاد شده و موجب سر درد شود.
سردردهای خوشه‌ای
این نوع سر درد از دردناک‌ترین انواع سردردها بوده و باعث می‌شود که شما در نیمه‌شب یا در هنگام صبح (سردرد صبحگاهی) از شدت درد بیدار شوید. شدت درد در سر دردهای خوشه‌ای که با درد شدید و سوزش‌های نفوذی همراه است معمولاً در اطراف یک چشم متمرکز بوده اما می‌تواند به سمت قسمت‌های دیگر مانند درد گردن و پشت سر، صورت و شانه‌ها نیز کشیده شود. تعریق، تغییر رنگ پوست، آبریزش بینی در همان سمت چشم دردناک و تورم چشم از علائم شایع این بیماری هستند.
سردردهای سینوسی
سردردهای سینوسی در قسمت جلوی صورت، پیشانی و بینی احساس می‌شوند. این سردردها به دلیل ابتلا به عفونت‌های سینوسی یا آلرژی به مواد درون بالش یا ملحفه و پتو ایجاد می‌شود.
سردردهای شبانه ناشی از میگرن
ممکن شما در شب دچار سر درد شوید. فعالیت‌های شبانه خود را بررسی کرده تا علت حملات میگرنی را شناسایی کنید. این ممکن است به دلیل وجود مواد شیمیایی موجود در هواسازهای اتاق باشد و یا نوع غذایی که قبل از خوابیدن میل می‌کنید باعث ایجاد سر دردهای شبانه شود.
سردردهای شبانه
سر دردهای شبانه (Hypnic) که در هنگام خواب ایجاد می‌شوند به سر دردهایی اشاره دارد که به دلیل بروز در یک ساعت خاص از شب به آن‌ها سردردهای "ساعت زنگ‌دار" گفته می‌شود. این سر دردها ممکن است به دلیل تغییرات در عروق کوچک سیستم عروق مغزی ناشی از ضربات گذشته وارده بر سر یا ابتلا به تومورهای خوش‌خیم مغزی ایجاد شوند. این نوع از سر درد در افراد بالای 50 سال بسیار شایع است.
حالت خواب
خوابیدن در وضعیت‌های نامناسب یا استفاده از بالش نامناسب می‌تواند باعث بروز سردردهای شبانه یا سر درد در خواب شود.
دندان قروچه
اگر شما در هنگام خواب دندان قروچه می‌روید، لرزش ناشی از آن ممکن است به سمت اسکلت رفته و بر شانه‌ها، گردن و سر شما تأثیر بگذارد و غالباً باعث بروز سر درد و درد در فک در هنگام صبح شود.
چگونه در هنگام خواب از شدت سردرد بکاهیم؟
وقتی که شما در مورد سر درد خود با پزشک صحبت می‌کنید باید هر اطلاعاتی که در مورد الگوهای خواب خود دارید به وی ارائه دهید. برای پزشک بسیار مهم است که در مورد اختلالات خواب شما که می‌تواند باعث افزایش سر درد شود، اطلاعات کامل داشته باشد.
بهداشت خواب
با توجه به تأثیر خواب زیاد یا کم‌خوابی بر سر درد، برنامه منظم و ساختاریافته خواب می‌تواند تکرر ابتلا به سر درد را کاهش دهد.
دارو
داروهایی مانند داروهای سه حلقه‌ای ضدافسردگی برای درمان اختلالات خواب و سر درد مؤثر هستند (با یک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید). به هر حال بهتر است از مصرف بنزودیازپین‌ها که آپنه خواب را تشدید می‌کنند خودداری کنید حتی اگر در کمک به درمان سر درد شما مؤثر باشند. امید است که در آینده رابطه بین خواب و سر درد با ارزیابی‌های بیشتر هر دو زمینه روشن‌تر شده تا بتوان به افراد مبتلا به این درد کمک بیشتری کرد.
مدیریت و کنترل بیدار شدن از خواب با سر درد
- پوست درمانی: این درمان قادر به نفوذ در پوست برای کاهش درد بوده و برای درمان سر دردهای وضعیتی مناسب هستند.
- زمانی که قند خون می‌افتد ممکن است سر درد ایجاد شود. برای پیشگیری از این نوع از سر درد باید قبل از خواب وعده‌های کوچک غذایی میل کنید.
- در صورتی که بدن شما در هنگام شب دچار کم‌آبی می‌شود باید میزان آب را در بدن خود حفظ کنید تا از ابتلا به سر درد در روز بعد پیشگیری شود. در هنگام خواب یک لیوان آب در کنار خود داشته باشید تا در صورتی که به دلیل تشنگی در هنگام شب از خواب بیدار شدید بتوانید آن را بنوشید.
- تمرینات ورزشی کیفیت خواب را بهبود می‌دهند و می‌توانند برنامه خوب شما را تنظیم نمایند.
- سعی کنید با استفاده از یک بالش راحت، وضعیت مطلوب بدن خود را در هنگام خواب حفظ کنید و به گونه‌ای بخوابید که گردن حالت طبیعی داشته باشد. در صورتی که هوای اتاق سرد است از پتوی اضافی استفاده کنید تا سر دردهای تنشی شما کاهش یابد.
- ماساژ می‌تواند دردهای فیزیکی را کاهش داده و به شما احساسی توأم با آرامش و لذت بدهد. این روش برای کاهش سر دردهایی که به دلیل مطالعه زیاد بروز می‌کند بسیار مفید است.
- خواب کافی بدن را جوان می‌کند. به هر حال کیفیت استراحت و خواب به اندازه میزان خواب روزانه شما مهم است. سعی کنید در یک زمان مشخص به رختخواب رفته و در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید.
- مصرف متعادل کافئین به شما کمک می‌کند تا در هنگام صبح بتوانید تمرکز کنید. البته کافئین زیاد می‌تواند باعث سر درد شود. سعی کنید مصرف کافئین را به دو فنجان در روز محدود کنید. اگر شما سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید زیرا مونوکسید کربن موجود در سیگار باعث ایجاد سر درد می‌شود.
