تاریخ 15 آبان 1402
سردرد را می‌توان با مصرف دارو کنترل کرد. داروهایی که به منظور کنترل سردرد مصرف میشوند، سه دسته هستند که با اهداف زیر تجویز میشوند:
- تسکین علائم سردرد
- درمان فوری سردرد
- پیشگیری سردرد
هر یک از این داروها هنگامی بیشترین میزان اثر بخشی را دارند که همراه با تغییرات دیگری نظیر اصلاح رژیم غذایی، تغییر سبک زندگی (خوابیدن حداقل به مدت 7 تا 8 ساعت و نوشیدن آب به مقدار 6 تا 8 لیوان آب در روز)، ورزش و ریلکس تراپی (آرامش درمانی) مصرف شوند.
بسیاری از داروهایی که به منظور جلوگیری از اختلالات مرتبط با سردرد تجویز میشوند، بدون نسخه در دسترس هستند. لطفاً در مورد هریک از داروهایی که در اینجا به آن اشاره نشده است و یا در مورد سؤالات خود با پزشک مشورت کنید. گاهی بیماران به این نتیجه می‌رسند که باید دوز بالایی از یک دارو را برای درمان سردرد خود استفاده کنند، در حالی که این کار سبب تشدید سردرد شده و منجر به عوارض جانبی مختلفی می‌شود. اگر سردرد شما با مصرف دوز داروهای توصیه شده برطرف نشود، در مورد روش‌های درمان خود با پزشک مشورت کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره جهت استفاده از داروهای تجویز شده برای درمان میگرن می‌توانید با ما از طریق شماره تلفن 02188898441 – 09128444990 تماس حاصل فرمایید.
این دسته از داروها برای کاهش علائم همراه با سردرد تجویز میشوند، از جمله دردهای مرتبط با سردرد و علائم تهوع و استفراغ ناشی از میگرن. بسیاری از این داروها می‌توانند بدون نسخه پزشک تهیه شوند، اما برخی دیگر از آن‌ها نیاز به نسخه پزشکی دارند. هنگام مصرف این داروها، باید از خوردن غذاها، نوشیدنی‌ها و داروهای حاوی کافئین خودداری کنید. همچنین، تا حد امکان باید از مصرف داروهای حاوی باربیتورات (مانند بوتالبیتال) یا مخدرها (مانند کدئین) خودداری کنید. استفاده از آسپرین برای کودکان توصیه نمی‌شود. بسیاری از داروهای موجود در گروه داروهای تسکین دهنده علائم سردرد، برای کودکان مناسب نیستند.
داروهای بدون نسخه
این داروها عبارتند از:
- آسپرین
- استامینوفن، پاراستامول
- ایبوپروفن
- سدیم ناپروکسن
داروهای نسخه‌ای
- آنتی‌متیک پرومتازین HCI (به صورت قرص، شربت، شیاف و یا تزریق)
- کلرپرومازین (به صورت شیاف)
- پروکلرپرازین (به صورت شیاف)
- تری متوبنزامید HCI (به صورت کپسول‌های تزریقی، شربت یا شیاف)
- متوکلوپرامید HCI ( به صورت شربت، قرص و یا تزریق)
- اندانسترون HCI (به صورت شربت، قرص / قرص‌های شکستنی و تزریق)
- آنتی هيستامين سیپروهپتادین HCI (به صورت قرص و شربت)
- دیفن هیدرامین HCI (به صورت قرص، شربت و ژل مایع)
توجه: ممکن است پزشک برای بیمارانی که بیش از دو بار در هفته از داروهای تسکین دهنده علائم سردرد استفاده می‌کنند، داروهای پیشگیری از سردرد را توصیه کند. علاوه بر این، درمان‌های غیر دارویی مانند ورزش، خواب کافی (حداقل 8 ساعت در طول شب)، مصرف آب به میزان کافی (6 تا 8 لیوان در روز) و رژیم غذایی خاص می‌تواند دفعات حملات سردرد را کاهش داده و نیاز به مصرف داروهای تسکین دهنده درد را برطرف سازد.
درمان فوری سردرد
این داروها در مراحل اولیه بروز سردردهای میگرنی مصرف میشوند تا روندی را که باعث بروز سر درد شده است، متوقف سازند. بعلاوه، این داروها علائم سردرد مانند حالت تهوع / استفراغ و حساسیت به نور و صدا را نیز کاهش می‌دهند. این گروه از داروها در صورتی که در هنگام بروز اولین نشانه‌های میگرن مصرف شوند، بیشترین اثربخشی را دارند. برخی از داروها نباید در مرحله اولیه بروز میگرن مصرف شوند. توصیه می‌‌کنیم در مورد مصرف داروها با پزشک خود مشورت کنید. زمانی که سردرد، مخصوصاً سردردهای میگرنی بیشتر از 24 ساعت طول می‌کشد و مصرف دارو در کاهش حملات درد موثر واقع نمی‌شود، مصرف داروهایی که در بخش تزریقات مورد استفاده قرار می‌گیرند، توصیه می‌شود. بخش تزریقات به اتاق‌هایی خاص در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها گفته می‌شود که برای تزریق داروهای درون وریدی مورد استفاده قرار می‌گیرد و تحت نظارت و کنترل پرستاران قرار دارد. استفاده از درمان‌های فوری سردرد برای کودکان توصیه نمی‌شود.
داروهای مورد استفاده در درمان فوری سردرد
این داروها عبارتند از:
- ارگات
- دی هیدرو ارگوتامین
- مزیلات
- تریپ تان‌ها
- سوماتریپتان سوکسینات
- زولمی تریپتان
- ریزاتریپتان
- ناراتریپتان HCI
- آلموتریپتان مالات
- فرواتریپتان سوکسینات
- التریپتان هیدروبرومید
تأثیر مصرف بیش از حد دارو بر سردرد
افراد مبتلا به میگرن دارای یک الگوی روزانه یا تقریباً منظم سردرد هستند. در برخی از بیماران، حملات سردردهای میگرنی به حدی تکرار میشوند که سردرد آن‌ها شروع و پایان مشخصی ندارد. بروز سردردهای مداوم یا شدید ممکن است ناشی از مصرف بسیار زیاد داروهای تسکین دهنده سردرد باشد. مصرف روزانه یا تقریباً منظم داروهایی نظیر آسپرین، استامینوفن، ایبوپروفن، مخدرها، باربیتورات و داروهای کافئین‌دار که بدون نسخه پزشک قابل خریداری هستند، و همچنین داروهایی مانند تریپتان‌ها که نیاز به نسخه پزشکی دارند، عملکرد نواحی مغزی که ارسال پیام‌های درد را تنظیم می‌کنند، مختل می‌کند و باعث تشدید سردرد می‌شود. همچنین، مصرف بیش از حد داروهای پیشگیری از سردرد که توسط پزشک تجویز شده‌اند، اثربخشی آن‌ها را کاهش می‌دهد. عود سردرد میگرن ممکن است به دلیل مصرف بیش از حد داروهای آزاد یا تجویزی تسکین دهنده درد در بیش از دو روز در هفته رخ دهد. در صورت مصرف بیش از حد داروهای آزاد یا تجویزی، هنگامی که اثر آخرین دوز دارو به پایان می‌رسد، سردرد میگرن دوباره ظهور کرده و مصرف دارو به صورت صعودی افزایش می‌یابد و شدت سردرد نیز بیشتر می‌شود. در چنین مواردی، هنگامی که مصرف دارو متوقف می‌شود، درد در یک بازه زمانی 6 تا 12 هفته رفع می‌شود.
توصیه‌های مفید برای کنترل سردرد
- در مورد نوع سردرد و روش درمان آن مطالعه کنید و خانواده خود را نیز مطلع سازید.
- به الگوی بروز سردردتان توجه کنید.
- از پزشک خود بخواهید که در زمینه سر درد، دستورالعمل‌های کتبی را به شما ارائه کند تا در هنگام وقوع سردرد از آن‌ها پیروی کنید.
- مصرف داروهای درمان فوری سردرد آزاد و تجویزی را به دو روز در هفته محدود کنید. مصرف بیش از حد این داروها می‌تواند سردردتان را افزایش دهد.
- یک برنامه منظم را دنبال کنید:
- از حذف وعده‌های غذایی مخصوصاً صبحانه پرهیز کنید.
- در طول شب هشت ساعت بخوابید.
- 30 دقیقه در روز ورزش کنید.
- 6 تا 8 لیوان آب در طول روز بنوشید.
- عواملی که سبب آغاز سردرد شده و یا از وقوع آن جلوگیری می‌کند، شناسایی کنید.
در اولین مرحله بروز سردرد اقدامات زیر را انجام دهید:
- در یک مکان راحت، ساکت، تاریک و خنک استراحت کنید.
- روش‌های تمدد اعصاب و کاهنده استرس را به کار گیرید.
- از کیسه آب یخ استفاده کنید.
- تعلل نکنید! حداکثر مقدار مجاز داروی تجویز شده را در هنگام بروز اولین نشانه سردرد شدید مصرف کنید.
- داروهای تجویز شده را به‌طور منظم و طبق دستورالعمل پزشک مصرف کرده و به‌طور منظم با پزشک خود در ارتباط باشید.
- در صورت وجود مشکل، پزشک خود را مطلع سازید.
نکاتی درباره استفاده از داروهای کاهنده درد (بدون نسخه)
داروهای تسکین دهنده بدون نسخه در صورتی که طبق دستور پزشک مصرف شوند، خطری ایجاد نمی‌کنند، با این وجود موارد زیر را در هنگام مصرف این داروها در نظر داشته باشید:
- ترکیبات موجود در هر دارو را بشناسید و برچسب روی دارو را با دقت مطالعه کنید.
- داروی توصیه شده مطابق با سن خود را بیش از دوز مجاز مصرف نکنید. این نکته را باید در مورد دوز یک بار، دوز روزانه و دوز هفتگی مصرف دارو مد نظر قرار دهید.
- به دفعات مصرف مسکن‌های درد و سایر داروها دقت کنید. کم توجهی به این مسئله منجر به مصرف بیش از حد دارو می‌شود.
- قبل از مصرف داروهای حاوی آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم، در صورت وجود موارد زیر پزشک خود را مطلع سازید:
- وجود اختلالات مرتبط با خونریزی در شما یا کودک‌تان
- ابتلا به تنگی نفس (آسم) در شما یا کودک‌تان
- اگر شما یا فرزندتان به تازگی عمل جراحی یا جراحی دندان انجام داده‌اید و یا قصد اقدام به جراحی دارید.
- وجود اختلالات کبدی، کلیوی و یا زخم معده در شما یا کودک‌تان
- مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی توسط شما یا کودک‌تان
- در صورت وجود مشکلات کبدی یا کلیوی در خود یا کودک‌تان قبل از مصرف محصولات حاوی استامینوفن پزشک خود را مطلع سازید.
- کودکان باید از مصرف داروهای بدون نسخه حاوی آسپرین و یا کافئین پرهیز کنند.
- آسپرین نباید برای کودکان و نوجوانان تجویز شود. زیرا مصرف این دارو در موارد نادری باعث بروز اختلالاتی جدی در عملکرد مغز و کبد موسوم به سندروم “ری” می‌شود.
- از مصرف داروهای ترکیبی حاوی کافئین، باربيتورات‌ها و مخدرها پرهیز کنید.
- ابتدا باید داروهای ضد دردی که احتمال اعتیاد به مصرف آن‌ها بسیار کم است، مورد استفاده قرار گیرد. به طور کلی مصرف داروهای مخدر تسکین دهنده درد توسط کودکان، نوجوانان یا افراد بالغ توصیه نمی‌شود. برای همه سردردها و همچنین سردردهای شدید، ابتدا ضعیف‌ترین دوز ممکن دارو باید مورد مصرف قرار گیرد. همیشه در هنگام مصرف داروهای قوی باید دقت کرد. زیرا هر چه مصرف دارو بیشتر باشد، امکان مضر بودن و کاهش تأثیر آن بیشتر است.
