علائم و درمان و کنترل بیماری اوتیسم در کودکان و بزرگسالان

اوتیسم نوعی اختلال مغز و اعصاب است که از خردسالی شروع می‌شود و رشد زبان و مهارت‌های اجتماعی را مختل می‌کند. کودکان در اکثر موارد با تاخیر در گفتار و زبان و گاهی تاخیر در عملکرد حرکتی مواجه می‌شوند. برخی کودکان رشد طبیعی دارند، اما در نقطه‌ای، معمولاً حوالی 18 ماهگی، مهارت‌هایی مانند مهارت‌های اجتماعی و واژگانی را از دست می‌دهند که قبلاً به آنها مسلط شده‌اند. این عارضه اوتیسم نامیده می‌شود.
در ادامه علائم مختلف این بیماری، روش تشخیص و راه‌های درمان آن را به اختصار شرح می‌دهیم.

[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#87bdec”]

دشواری در برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی و مشاهده رفتارهای یکنواخت و علایق محدود از ویژگی‌های اصلی اوتیسم به شمار می‌رود. البته شدت و علائم خاص تمام بیماران با هم یکسان نیست. اگر نگران وضعیت فرزند خود هستید، بهتر است با یک متخصص مربوطه مانند متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید و از ایشان بخواهید تا ارزیابی رفتاری خاص اوتیسم و غربالگری اوتیسم را بر روی فرزندتان انجام دهند. اگر فکر می کنید کودک شما علایم بیماری اوتیسم دارد، حتماً به یک فوق تخصص مغز و اعصاب مراجعه نمایید تا اقدامات تشخیصی و نیز تشخیص بروز تشنج در این کودکان را انجام دهند.برای درمان اوتیسم از درمان دارویی و نیز کاردرمانی ذهنی استفاده می شود. تشخیص بموقع پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب می تواند بخش بزرگی از مشکلات مرتبط با این بیماری را کاهش دهد.برای طرح پرسش های خود در باره روش های تشخیص و کنترل این بیماری می توانید با ما از طریق شماره 02188415320 تماس حاصل فرمایید.[/alert]

علائم اوتیسم

برقراری ارتباط

شاخص‌ترین علامت اوتیسم دشواری در برقراری ارتباط کلامی وغیرکلامی است. کودکان مبتلا به اتیسم معمولاً با لحنی یکنواخت و بدون فرود و فراز صحبت می‌کنند و دچار تاخیر زبانی نیز هستند. برخی کودکان هرگز نمی‌توانند صحبت کنند، عده‌ای گفتار محدود دارند و فقط می‌توانند اشیاء را نام ببرند و خواسته‌های خود را به زبان بیاورند، در این بین مهارت‌های زبانی شماری دیگر از کودکان مبتلا به اوتیسم پیشرفته‌تر است.
کودکان مبتلا به اوتیسم در ارتباط‌های غیرکلامی غالباً متوجه زبان بدن اطرافیان نمی‌شوند و به همین دلیل در زندگی اجتماعی و تعامل با همسالان به مشکل برمی‌خورند.

مهارت‌های اجتماعی

برخورداری از مهارت‌های ارتباطی کافی زمینه را برای فراگیری مهارت‌های اجتماعی آماده می‌کند. بیماران اوتیسم ترجیح می‌دهند تنها باشند و تمایلی به بازی کردن با همسالان نشان نمی‌دهند. بااین حال بسیاری از کودکان دچار اتیسم از بازی کردن با دوستان خود لذت می‌برند، البته گاهی به دلیل مشکلات ارتباطی در نشان دادن واکنش مناسب و بازی متقابل به مشکل برمی‌خورند. مهم‌تر از همه این که گروه همسالان کودک مبتلا به اوتیسم را به دلیل رفتارهای عجیب وی در میان خود نمی‌پذیرد.

فعالیت حرکتی بیش از حد

بسیاری از بیماران دچار اوتیسم حرکت‌های یکنوخات تکراری دارند که از آنها با اصطلاح “رفتار قالبی” یا “رفتار تحریکی” یاد می‌شود. دلیل چنین رفتارهایی مشخص نیست و اضطراب و استرس یا هیجان این رفتارها را تشدید می‌کند. رفتارهای کلیشه‌ای گاهی صرفاً گونه‌ای غیرمعمول از ارتباط غیرکلامی یا نوعی تیک عصبی است. به علاوه بیماران اوتیسم عموماً رفتارهای وسواسی جبری دارند که به صورت فعالیت حرکتی بروز می‌یابد.

علائم همزمان

نمود علایم اوتیسم و شدت آنها در میان تمام بیماران یکسان نیست. کودکان دچار اتیسم غالباً ناتوانی فکری دارند، هرچند هوش عده‌ای نیز معمولی است. کودکان اوتیسم دچار تشنج، ناهنجاری‌های حرکتی، استرس و اضطراب، اختلال‌ چرخه‌ی خواب، مشکلات گوارشی، اختلال سیستم ایمنی و اختلال‌های حسی می‌شوند. البته ممکن است بیمار تمام این علائم را تجربه نکند و از تعدادی از آنها رنج ببرد.

علائم خردسالان

علائم زیر در کودکان مبتلا به اوتیسم 18 تا 36 ماهه دیده می‌شود:

• بازی خیالی محدود
• کودک برای نشان دادن علاقه خود از اشاره کردن استفاده نمی‌کند.
• کودک مسیر نگاه را دنبال نمی‌کند.
• رفتارهای قالبی یکنواخت کمتری را بروز می‌دهد.

در کودکان دو تا سه ساله مبتلا به اوتیسم علائم زیر مشاهده می‌شود:

• دشواری‌های ارتباطی
• ارتباط برقرار نکردن با همسالان و مربی مهد کودک و اجتماعی نشدن
• حساسیت ادراکی
• دیگر رفتارهای مشکل دار

علل اوتیسم

اوتیسم را نباید فقط یک بیماری محسوب کرد، چرا که از مجموعه‌ای از اختلال‌های مختلف مغز و اعصاب با علائم مشابه تشکیل می‌شود. بنابراین اوتیسم یک علت منحصر به فرد ندارد و علل متعددی باعث بروز این بیماری در بیماران مختلف می‌شود.
به نظر می‌رسد برخی کودکان به لحاظ ژنتیکی بیشتر مستعد ابتلا به اتیسم باشند، البته ژنتیک به تنهایی شیوع بالای این بیماری را توضیح نمی‌دهد.
الگوی علمی کنونی تصریح می‌کند که فرد مستعد به لحاظ ژنتیکی در نقطه بحرانی رشد بیشتر در معرض محرک‌های محیطی ناشناخته است. سموم یا مواد تغییر دهنده سیستم ایمنی از محرک‌های محیطی محسوب می‌شوند.

شیوع

از هر 68 کودک یک نفر به اختلال طیف اوتیسم (ASD) مبتلا است. اوتیسم در میان پسران شیوع بالاتری دارد و از هر 42 پسر بچه یک کودک مبتلا به اوتیسم تشخیص داده می‌شود، حال آن که این میزان در میان دختران یک به 189 است. شیوع بالای اوتیسم یکی از دغدغه‌های مهم عمومی است.

اوتیسم در بزرگسالان

مشکل بسیاری از افراد مبتلا به دیگر گونه‌های با عملکرد بالای اوتیسم هرگز در دوران کودکی تشخیص داده نمی‌شود. اما زمانی که در دوران بزرگسالی با مشکلاتی در محیط کار یا در زندگی اجتماعی خود مواجه می‌شوند و درصدد رفع آنها برمی‌آیند، متوجه ابتلا به اوتیسم می‌شوند. متخصصین مغز و اعصاب، روان‌شناسان و روانپزشکان متخصصینی هستند که صلاحیت تشخیص اوتیسم بزرگسالان را دارند.

ارزیابی و آزمایش

ارزیابی رشد عصبی

ارزیابی رفتاری، شناختی و رشدی دقیقی برای تایید تشخیص، برآورد شدت بیماری و ارائه توصیه‌های درمانی و تغییر مدرسه انجام می‌شود. این ارزیابی در مراحل بعدی نیز برای نظارت بر پیشرفت درمان و واکنش به درمان انجام می‌شود.

ارزیابی پزشکی

ارزیابی پزشکی به اندازه ارزیابی رشدی برای تشخیص اوتیسم استانداردسازی نشده است و صحت این تشخیص به مهارت و دانش متخصص بستگی دارد. آزمایش‌های ژنتیک مخصوصی معمولاً برای تشخیص افتراقی و رد احتمال ابتلا به بیماری‌هایی با علایم مشابه اوتیسم انجام می‌شود. به علاوه برخی متخصصین ارزیابی اختلال میتوکندری را برای راهنمای درمان با مکمل‌ها و ویتامین‌های معین توصیه می‌کنند. متخصصینی که از رویکردهای جایگزین بهره می‌گیرند دستور انجام آزمایش‌های کمتر متداولی مانند آزمایش‌های بررسی سموم، عفونت، بیوشیمی و ایمنی می‌دهند. گرفتن نوار مغزی EEG باکیفیت طولانی مدت برای ارزیابی فعالیت تشنجی غیرقابل تشخیص در معاینات بالینی حتی در کودکانی بسیار مهم است که هیچ گاه تشنج بالنی در آنان مشاهده نشده است.

درمان اوتیسم

درمان پزشکی

متاسفانه روش خاصی برای درمان اوتیسم وجود ندارد. اکثر درمان‌های متعارف علائم خاصی را تسکین می‌دهد. غالباً چند نوع داروی سایکوتروپیک برای رفع علائم تجویز می‌شود. برای مثال داروهای ضدافسردگی برای درمان رفتار وسواسی جبری ، آمفتامین برای کاستی توجه و بیش فعالی و داروی ضدروان پریشی برای درمان اختلال‌های رفتاری و رفتار تهاجمی تجویز می‌شود.
متخصصین معتقد به سودمندی درمان‌های جایگزین از چند نوع درمان غیرمتعارف بهره می‌گیرند. آمار مختلفی برای میزان موفقیت این روش‌ها در بهبود علائم خاص گزارش شده است. درمان‌ها معمولاً اختلال‌های عفونی، ایمنی یا بیوشیمیایی خاصی را هدف قرار می‌دهد که تصور می‌شود در بیماران مبتلا به اوتیسم وجود داشته باشد. تجویز ویتامین و مکمل، کی‌لیت فلزات سنگین، ایمنی درمانی، آنتی بیوتیک و ضدقارچ، درمان با اکسیژن پرفشار و رژیم‌های غذایی مختلف از روش‌های مختلف تسکین علائم اوتیسم محسوب می‌شود.

رفتار درمانی

رفتار درمانی موسوم به تحلیل رفتار کاربردی (ABA) پرکاربردترین درمان اوتیسم کودکان است. سودمندی رفتار درمانی در بهبود علائم مختلف اوتیسم مانند مهارت‌های اجتماعی و زبانی و اختلال‌های رفتاری به اثبات رسیده است. رفتار کلامی نوعی از ABA است که همان اصول را برای زبان کودکان به کار می‌گیرد. رفتار درمانی در آموزش مهارت‌های زبانی پایه به کودکان مبتلا به اوتیسم بسیار موفق عمل کرده است.
تکنیک فلور تایم و مداخله رشد ارتباطی (RDI) از دیگر گونه‌های مداخله رفتاری محسوب می‌شود.
گفتار درمانی قدیمی، کار درمانی و طب فیزیکی نیز غالباً برای درمان کودکان اوتیسم توصیه می‌شود. میزان موفقیت این درمان‌ها در بهبود علائم اوتیسم و کمک به گفتار کودک متغیر است.

درمان تشنج بیماران مبتلا به اوتیسم

درمان صرع بیماران اوتیسم تفاوتی با درمان معمول صرع ندارد. بااین حال تمام درمان‌های موثر در پیشگیری از تشنج بالینی در از بین بردن یا کاهش فعالیت تشنج خاموش موفق عمل نمی‌کنند. مصرف بعضی داروهای ضدتشنج و رعایت رژیم غذایی مناسب موثرترین درمان برای فعالیت تشنج خاموش است. به علاوه استروئیدها و بعضی از ایمنی درمانی‌ها نیز می‌تواند مفید واقع شود.